Mleczany – Działanie i Właściwości

Mleczany, znane również jako kwas mlekowy lub jego sól (anion), są produktami metabolizmu glukozy w organizmie, zwłaszcza podczas intensywnego wysiłku fizycznego, gdy zapotrzebowanie na energię przewyższa dostępność tlenu. Mleczan jest związkiem, który odgrywa ważną rolę w dostarczaniu energii mięśniom i innym tkankom w warunkach beztlenowych. Choć kiedyś uważano, że mleczany są jedynie „odpadem” powodującym zmęczenie mięśni, badania pokazują, że pełnią wiele istotnych funkcji fizjologicznych. W tym artykule omówimy, czym są mleczany, jakie mają właściwości oraz jak wpływają na organizm, zwłaszcza w kontekście aktywności fizycznej.

Czym Są Mleczany?

Mleczany to związki chemiczne powstające w wyniku przemian glukozy w procesie beztlenowej glikolizy. W warunkach niedoboru tlenu, takich jak intensywny wysiłek fizyczny, organizm przekształca glukozę w energię, a jednym z produktów ubocznych tego procesu jest mleczan. W mięśniach szkieletowych, wątrobie i innych tkankach mleczany mogą być przekształcane z powrotem w glukozę przez cykl Cori, co sprawia, że pełnią ważną rolę w dostarczaniu energii w trakcie wysiłku.

Mleczany – Skład Chemiczny

Mleczany powstają z kwasu mlekowego, który po odłączeniu jonu wodoru (H⁺) tworzy sól – mleczan. W kontekście fizjologii sportowej, gdy mówimy o mleczanach, zazwyczaj odnosi się to do jonów mleczanowych, które gromadzą się w mięśniach podczas intensywnego wysiłku. Ich stężenie we krwi wzrasta, gdy ciało przechodzi z metabolizmu tlenowego na beztlenowy.

Mleczany – Działanie

Dostarczanie Energii podczas Wysiłku

Mleczany odgrywają kluczową rolę jako źródło energii podczas wysiłku fizycznego. W momencie, gdy organizm nie może dostarczyć wystarczającej ilości tlenu, np. podczas intensywnego biegu, organizm przechodzi na metabolizm beztlenowy, produkując mleczany. Wbrew wcześniejszym teoriom, które uważały mleczan za odpad metaboliczny powodujący zmęczenie, dziś wiadomo, że mleczan może być szybko wykorzystywany jako paliwo przez mięśnie, wątrobę i inne tkanki.

Rola w Odbudowie Energii

Mleczany pełnią również istotną rolę w odbudowie energii po wysiłku. W trakcie odpoczynku, gdy dostęp do tlenu jest wystarczający, mleczan jest transportowany do wątroby, gdzie może zostać przekształcony z powrotem w glukozę przez proces zwany cyklem Cori. Glukoza ta jest następnie wykorzystywana jako źródło energii przez mięśnie, co wspomaga regenerację organizmu po intensywnym wysiłku.

Neutralizacja Kwasicy Mleczanowej

Jednym z efektów nadmiernej produkcji mleczanów jest zakwaszenie mięśni, co prowadzi do uczucia zmęczenia i spadku wydolności. Gdy stężenie mleczanów przekracza zdolność organizmu do ich usuwania, dochodzi do stanu znanego jako kwasica mleczanowa. W takiej sytuacji organizm próbuje zneutralizować nadmiar jonów wodoru, co może tymczasowo obniżyć pH krwi i tkanki mięśniowej. To właśnie ten proces przyczynia się do uczucia pieczenia w mięśniach podczas intensywnych ćwiczeń.

Wpływ na Układ Nerwowy

Mleczany mogą również wpływać na funkcjonowanie mózgu. Badania sugerują, że mleczany mogą pełnić funkcję paliwa dla neuronów, wspierając pracę mózgu w warunkach stresu i niedoboru glukozy. W niektórych badaniach wykazano, że mleczan może mieć działanie neuroprotekcyjne, wspomagając funkcje poznawcze i poprawiając zdolność koncentracji podczas wysiłku fizycznego.

Zastosowanie Mleczanów w Sporcie i Medycynie

Mleczany są ważnym elementem treningu sportowego i fizjoterapii. W sporcie, poziom mleczanów we krwi jest monitorowany jako wskaźnik intensywności wysiłku oraz wydolności organizmu. Trening o wysokiej intensywności prowadzi do adaptacji organizmu, zwiększając jego zdolność do tolerowania wyższych stężeń mleczanu. Jest to kluczowe dla sportowców wytrzymałościowych, takich jak biegacze długodystansowi czy kolarze.

W medycynie, mleczan jest używany jako marker diagnostyczny w przypadkach zaburzeń metabolicznych i niewydolności oddechowej. W warunkach chorobowych, takich jak sepsa czy niewydolność wątroby, podwyższone stężenie mleczanu we krwi może być wskaźnikiem niedostatecznego zaopatrzenia tkanek w tlen i narastającego stresu metabolicznego.

Mleczany – Podsumowanie

Mleczany, będące produktem metabolizmu beztlenowego, odgrywają kluczową rolę w dostarczaniu energii w warunkach intensywnego wysiłku fizycznego. Zamiast być jedynie „odpadem”, są one cennym źródłem paliwa, które pomaga organizmowi utrzymać wysiłek nawet przy niedoborze tlenu. Pełnią również funkcję w odbudowie energii po wysiłku, wspierają regenerację oraz wpływają na funkcje poznawcze i neurologiczne.

Monitorowanie poziomu mleczanów w sporcie pozwala sportowcom na optymalizację treningu oraz poprawę wydolności. W medycynie mleczan odgrywa ważną rolę w diagnostyce i monitorowaniu stanów chorobowych związanych z zaburzeniami metabolizmu.

źródło: PubMed (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/); Google Scholar (https://scholar.google.com/); National Center for Biotechnology Information (NCBI); ResearchGate (https://www.researchgate.net/)

Podane oświadczenia odnoszą się do badań nad adaptogenami Hericium Erinaceus, Ganoderma Lucidum, Cordyceps Militaris, Ashwagandha oraz Coriolus Versicolor nie nad produktami marki Encann®. Nie są to oświadczenia dotyczące właściwości leczniczych oferowanego produktu. Zgodnie z treścią rozporządzenia PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 1924/2006  przedstawiono na tej stronie weryfikowalne dowody naukowe dotyczące badań nad zastosowaniem grzyba Soplówka Jeżowata- jednego ze składników oferowanego produktu.